PEARS, EDWİN; The Life of Abdülhamid; Londra, 1917.
Pears (1835-1919) avukat, gazeteci ve tarihçi. 1868-1872 arasında Sosyal Bilim derneği’nin genel sekreteri oldu.
1873’te İstanbul Barosu boş kalınca oraya gitti ve yerleşti. 1881’de Avrupa Barosu İstanbul Başkanı oldu. Bir gazetenin de İstanbul muhabirliğini aldı. Britanik cemaatin önde gelen isimleri arsına girdi. Doğu Sorunu’nda “bağımsız ve kritik” bir görüş sahibi oldu. “Bulgar zulmü”nü (Bulgarian atrocities) Daily News gazetesine yazdı ve hareketi başlatanlardan oldu. Fakat Gladstone’un kampanyasına rağmen Türklerle dürüst ilişkiler içinde kaldı. 1914’te savaş çıkınca Türkiye’yi terk etti. (Oxford Dictionary of National Biography; cilt: 43)
Eser: V. Murat, Mithat-Hüseyin Avni darbesiyle iktidara geldi. Rusya buna karşı. İgnatieff harekete geçti. Mithat Paşa’nın destekçileri ulema ve medreseliler (softalar) idiler. “Genel planda konuşulursa, son yüzyılda Ulema, Müslümanların en aydınlanmış sınıfı olduğunu kanıtladı.” (s. 36)
Murat’ın rahatsızlığı. Capeleoni sultanı çok kötü tedavi etmekle suçlanıyor. (yazar, belki de kötü niyeti yoktu diyor.) (s. 42) Viyana’dan Dr. Leiderstoff geldi. Capeleoni’nin tedavisini beğenmedi. Viyana’ya dönünce de “iyileşmez” dedi. (s. 42) Sözde Mithat paşa, Abdülhamid’den yazılı beyanname almış.
Yazara göre İngilizler Mithat Paşa’nın İstanbul’da asılmasını önlediler. (s. 57)
İngiliz elçisi Abdülaziz’in ölümünü cinayet olarak niteledi. (s. 54-55)
Abdülhamid rejiminin başlangıcında Ermeniler idareye çok katılıyorlar. (Dadyan, Dilber, Noradunkyan efendiler gibi) (s. 217)
Saray Başhekimi Mavroyeni Paşa gözden düştü. Yıldız’ın gizli tarihini yazıyormuş. (s. 334)
Abdülhamid hoşgörü göstererek yiyiciliği yöntem olarak kullandı; fakat servet sahibi olanlar sonra ihtiyaç halinde onu bırakıp kaçtılar. (s. 349)