MAC DONOUGH, GİLES; The Last Kaiser; the Life of Wilhelm II, New York, St. Martin’s Press, 2001.
Yazar, Wilhelm’in Bismarck diplomasisinden ayrıldığına işaret ederek, “Rusya’ya karşı silahlanmayı sürdürüyor ve Rusların Boğarları alma girişimine karşı Sultana Alman yardımı vaat ediyor. Misyon, çeyrek yüzyıldan fazla süren sıkı Alman-Türk ilişkilerini başlatmakta başarılı oldu” diyor. (s. 154-155)
Yazar bu konuda Lamar Cecil’e (Wilhelm II, Prince and Emperor, 1859-1900, The University of North Caroline Press, 1989; s. 138-139) gönderme yapıyor. Cecil’e göre Wilhelm, müstakbel bir düşman olarak gördüğü Rusya’ya karşı (Bismarck’ın muhalefetine rağmen) Osmanlı Devleti’ni silahlandırmağa karar verdi. Wilhelm, “Bismarck ve oğlunun otoriter tavrı karşısında giderek sabırsızlanıyordu” (s. 137). Kaiser’in İstanbul’u ziyareti “Türk-Alman işbirliğine prelüd teşkil etti” (s. 138). Haziran 1889’da, seyahata henüz çıkmadan, Wilhelm “seyahatinin amacı olan Türklerle dostluk girişiminin kişisel bir politikası” olduğunu beyan etmişti (s. 138). Seyahat başarılı oldu. Sırdaşı (confident) Prens Radolin’e “Bismarck’a seyahat hakkında hiçbir şey söylenmemesini ve Şansölye’nin seyahati onaylayıp onaylamamasına da aldırış edilmemesini” söylemişti (s. 138).
TANER TİMUR TARİH 